Press ESC to close

نگهبان شب | یک حبه زندگی

نگهبان شب فیلمِ رضا میرکریمی را دوست داشتم نه به خاطر تعریف‌هایی که دیگران از فیلم کردند و آن را نماینده ایران در اسکار قرار دادند، که به نظرم اصلا نباید ایران نماینده‌ای داشته باشد، به خاطر زیبایی حاصل از سادگی و لذتی که از این زیبایی به تماشاگر انتقال می‌دهد. در فیلم مورد بحث ما با کاراکترهایی روبه‌روایم که سادگی ذاتی و دوست داشتنی‌ دارند. سرآمد این پرسوناژها رسولِ فیلم است. آدمی که فکر می‌کند مهندسِ کلاه‌بردارِ سطح پایین از طرف خدا آمده و در یک روز هم کار گیر می‌آورد و هم زن. میرکریمی فیلم‌ساز دوست داشتنی است، «امروز»ش را بسیار دوست دارم و با «یک حبه قند»اش می‌توان زیست، اگرچه «دختر» را و…

باب مارلی: یک عشق | سیاه و سفید

باب مارلی: یک عشق، ساخته رینالدو مارکوس گرین در ظاهر برای جامائیکا ساخته شده اما به مراتب از سیاست‌های آمریکایی دفاع می‌کند و یک فیلم بیوگرافی منقلب است. ساختار فیلم، فرم، شباهت آکادمیکی به سینمای پوپولیسمی دارد و برای من تا حد زیادی «مردم علیه لری فلینت» میلوش فورمن، را تداعی کرد که شاید اگر کسی این دو فیلم را در کنار هم دیگر بگذارد هیچ پیام مشترکی میان آنها نیابد اما باید گفت که فردی که از یک زندگی فرودست موسیقی، هنر، را برای مبارزه انتخاب می‌کند چه در سطح سکسولوژی چه در سطح فرهنگی آن و…

تلماسه | کاریکاتور موهن

لماسه (DUNE) ساخته دنی ویلنوو یک تئوری آکادمیک جذاب سینمایی دارد که برای ساخت آن باید ایستاده دست زد اما این فُرم نه به واسطه رمان فرانک هربرت که همچنان معتقدم: ای کاش لینچ نا اُمید نمی‌شد و ادامه آن را می‌ساخت، بلکه به واسطه جهان ملیخولیاییِ فرضی، یک جنگ ستارگان سوخته است. «تلماسه» تا جایی بیننده را شگفت‌زده می‌کند که اصراری بر ایجاد منجی برای جهان فرضی خود نداشته باشید. این پافشاری نه با نام مقدس «مهدی» ساخته خواهد شد و نه توسط چهره مظلوم‌ صفت تیموتی شالامی و…

ایرو | شعر درخت بلوط

ایرو فیلم هادی محقق قبل از آنکه دوست داشتنی و تاثیرگذار باشد، مهم و متفکر است. فیلمی که قرار نیست شعار دهد و نمایشی شاعرانه و دراماتیک از خانواده و تنهایی انسان اجرا می‌کند. تاثیر سینمای آنگلوپلوس بر تفکر مشارالیه نمایشی شاعرانه را خلق کرده و بازه زمانی سکوت را آفریده. ترکیب این تفکر با مرگ و اندیشه کیارستمی و الهام از شعرهای پناهی پیرمردی را به ما نشان می‌دهد که در یک لانگ شات به دنبال حیوان خانگی گم‌شده خود است؛ در سکانس بعد می‌بینیم که او برای رفتن و صدا زدن اسم فرزند خود؛ سهراب و…

تهران تابو | اُپوزیسیونِ جاهل

تهران تابو یک پویانمایی واقع‌گرا از علی سوزنده است که شکل واقع نمایاندن تخیلات داستان در نسبت با فرهنگ ایرانی تیره تار شده. در مواجهه با چنین اثری ابتدا با فرم دلچسب آن روبه‌رو می‌شویم و سپس برای محتوای غرب‌زده آن تاسف می‌خوریم. ماجرای زنانی که برای ادامه حیات، که اصلا مهم نیست از کجا شروع شده باشد، تن‌فروشی می‌کنند یک کلیشه نخ‌نما شده در مدیوم سینما: ژانرها و قالب‌های مختلف آن است. هیچ‌چیزی تغییر نخواهد کرد که مثلا این فیلم 2017 ساخته شده و چه تکنیک خوبی دارد و یا اصلا چرا فیلم تا به این اندازه در دیالوگ‌ها بی‌بندوبار است؛ آنچه نگاه منِ بیننده به فیلم را تغییر می‌دهد زبان و تفکر موجود در بطن قصه است. در فیلم «قصیده گاو سفید» بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم، که سال 2020 ساخته شده و…

ورود و خروج ممنوع | نجاست فرهنگی

ورود و خروج ممنوع افتضاح‌ترین اثر سینمایی در کل تاریخ سینمای ایران است که کاملا با فرهنگ ایرانی ضدیت دارد. مگر لرها هم خسته می‌شوند، این دیالوگی از فیلم امید آقایی است و اشتباه نکنید این را بیگانگان برای ایجاد تفرقه میان فرهنگ و نژاد ما نساخته‌اند این را همین سازمان سینمایی خودمان مجوزش را صادر کرده و اکران هم شده. فیلم شدیدا بد است. اینجاست که باید از لحن فراستی‌وار استفاده کرد و اسم نجاست بر آن گذاشت. خوب به داستان فیلم توجه کنید: روحانی‌ای که پندهایش برای زندانیان هیچ کاربردی ندارد و بعد آن روحانی دستور شکستن ساز یادگاری یکی از زندانیان را می‌دهد و بعد آن روحانی خود و…

یک زندگی | نازی‌های بی‌ناز

یک زندگی اثری از جیمز هاوز دلمشغولی بزرگ سازنده از خاطرات جنگ جهانی است. فیلمی که قرار نیست «پیانیست» پولانسکی را تداعی کند اما به شدت آن اثر را تداعی خواهد کرد. بر اساس یک زندگی واقعی، هیتلر، رایش سوم، جنگ جهانی، خاطرات، آنتونی هاپکینز و چیزهای دیگری که به یک اثر سینمایی جذابیت می‌بخشند؛ اما هیچ کدام چنین فکت‌هایی نباید برای بیننده مهم باشد چرا که ما با اثر مواجهیم نه موثر. وجود این نکته که چه بلایی بر سر جنگ‌زده‌ها خواهد آمد یا بر چک اسلواکی چه گذشت مهم نیست. آنچه مهم خواهد شد به اندازه‌ی انداختن دکمه توسط هاپکینز در دستگاه خرید بلیط کنار خیابان است و…

جنگل پرتقال | عروس آرزوها

جنگل پرتقال ساخته آرمان خوانساریان فیلمی شریف از جنس یک نویسنده مهجور است. قصه، ماجرای خیلی از من‌هایی است که با سودای بکت شدن وارد دانشگاه می‌شوند و در آخر مدیر یک مدرسه به او می‌گوید اگر مدرک تحصیلی‌ات را نیاوری عذرت را می‌خواهم. ‌بازخاطره‌ای که در یک گفت‌وگو با استاد منفور خود دارد و پدر را به یاد می‌آورد، ارزشمند و دیدنی است. همچنین کسی که در بازار ماهی‌ فروش‌ها او را می‌شناسد و صدایش می‌زند و باقی ماجرا. مسئله فیلمنامه تفاوت نسل‌ها نیست که فقط در درگیری با خانم طاهری نمایش داده می‌شود و ماجراهای بعدی؛ پیرنگ فیلمنامه دقیقا از جایی شکل می‌گیرد که و…

دکتر چون و طلسم گم شده | کُنستانتین کوچولو

دکتر چون و طلسم گم شده ساخته کیم سونگ شیک نه به اندازه‌ی «کنستانتین»، فرانسیس لارنس، فیلمی به غایت جذاب و اکتشافی است. ارتباط سینما با خرافات و نیروهای ماورایی که البته بیشتر آنها را خرافات تشکیل نمی‌دهند و تخیل سازنده در آنها دخیل است، یک رابطه مضمونیِ مستاصل است. در بسیاری از ادوار تاریخی، ادبیات به مبارزه با خرافات پرداخته اما هرگز این مبارزه تاثیری چون «جن‌گیر» ویلیام فریدکین، نداشته و نتوانسته تاثیر مستقیمی بر باور مردم داشته باشد. سینما این قابلیت را دارد که مستقیما باور خرافی بیننده و…

داستان آمریکایی | موتور از کار افتاده

داستان آمریکایی یک فیلم سیاه با معماری گوتیک در فُرم و نه محتوا از کورد جفرسون است که بازه تاریخی نامناسبی برای بیان خود انتخاب کرده. فیلم یک نویسنده دارد که ظاهرا حرفه‌ای و ماهر است و همواره به زعم خود شگفتی می‌آفریند اما این شگفتی شاید نه به اندازه نویسنده‌ای باشد که رمان چندمش را نوشته و خیلی هم خوشحال است. ارتباط سینما با ادبیات از سخن گفتن آغاز شد و هنگامی که صدا به این مجموعه هنری اضافه گردید و…

تمساح خونی | کازینو رویالِ عزتی

تمساح خونی ساخته جواد عزتی را باید ایستاده تشویق کرد و اعتراف کرد که این فیلمِ یک فیلم اولی نیست بلکه خیلی جلوتر از فیلم‌های هزارم کسانی است که مثلا کمدی می‌سازند. فیلم، یک عزتی باحال دارد و یک عباس جمشیدی‌فر شاهکار مخصوصا سکانس‌هایی که از او در پمپ بنزین می‌بینیم، بازی‌گری به ما نشان می‌دهد. راستش من با هدف کوباندن فیلم در سالن نشستم چرا که خیلی فکت مثبت از این و آن گرفته بودم اما الان اعتراف می‌کنیم این فیلم لایق به مراتب فکت‌های مثبت‌تری است که هنوز دیده نشده است. فیلم شرافتمندانه می‌خنداند و شرافتمندانه تعقیب و گریز دارد. کارگردانی عزتی در سکانس‌های اکشن تعقیب و گریز با خودرو عالی است و …

افعی تهران | ژورنالیست بی‌قانون

افعی تهران ساخته سامان مقدم سریالی است که می‌تواند با هر قسمت رشد مفهومی پیدا کند. اگرچه ما تنها با یک قسمت نمی‌توانیم قضاوت کاملی داشته باشیم اما از آنجایی که شخصیت فیلم، پیمان معادی، روبه‌روی روانشناس اعتراف می‌کند و این مفهوم به مسئله اول همه فیلم‌سازان ایرانی تبدیل شده، که برایم چرایی مهم‌تر از چگونگی است. این چرایی مهم‌تر بیشتر فیلم و فیلم‌نامه را به شکل ژورنالیستی پیش می‌برد و اجازه ایجاد کشمکش‌های دراماتیک را به قصه نمی‌دهد. سینما برای نمایش چگونگی ساخته شده است و…