سینمای جهان

لماسه (DUNE) ساخته دنی ویلنوو یک تئوری آکادمیک جذاب سینمایی دارد که برای ساخت آن باید ایستاده دست زد اما این فُرم نه به واسطه رمان فرانک هربرت که همچنان معتقدم: ای کاش لینچ نا اُمید نمی‌شد و ادامه آن را می‌ساخت، بلکه به واسطه جهان ملیخولیاییِ فرضی، یک جنگ ستارگان سوخته است. «تلماسه» تا جایی بیننده را شگفت‌زده می‌کند که اصراری بر ایجاد منجی برای جهان فرضی خود نداشته باشید. این پافشاری نه با نام مقدس «مهدی» ساخته خواهد شد و نه توسط چهره مظلوم‌ صفت تیموتی شالامی و…

تهران تابو یک پویانمایی واقع‌گرا از علی سوزنده است که شکل واقع نمایاندن تخیلات داستان در نسبت با فرهنگ ایرانی تیره تار شده. در مواجهه با چنین اثری ابتدا با فرم دلچسب آن روبه‌رو می‌شویم و سپس برای محتوای غرب‌زده آن تاسف می‌خوریم. ماجرای زنانی که برای ادامه حیات، که اصلا مهم نیست از کجا شروع شده باشد، تن‌فروشی می‌کنند یک کلیشه نخ‌نما شده در مدیوم سینما: ژانرها و قالب‌های مختلف آن است. هیچ‌چیزی تغییر نخواهد کرد که مثلا این فیلم 2017 ساخته شده و چه تکنیک خوبی دارد و یا اصلا چرا فیلم تا به این اندازه در دیالوگ‌ها بی‌بندوبار است؛ آنچه نگاه منِ بیننده به فیلم را تغییر می‌دهد زبان و تفکر موجود در بطن قصه است. در فیلم «قصیده گاو سفید» بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم، که سال 2020 ساخته شده و…

دکتر چون و طلسم گم شده ساخته کیم سونگ شیک نه به اندازه‌ی «کنستانتین»، فرانسیس لارنس، فیلمی به غایت جذاب و اکتشافی است. ارتباط سینما با خرافات و نیروهای ماورایی که البته بیشتر آنها را خرافات تشکیل نمی‌دهند و تخیل سازنده در آنها دخیل است، یک رابطه مضمونیِ مستاصل است. در بسیاری از ادوار تاریخی، ادبیات به مبارزه با خرافات پرداخته اما هرگز این مبارزه تاثیری چون «جن‌گیر» ویلیام فریدکین، نداشته و نتوانسته تاثیر مستقیمی بر باور مردم داشته باشد. سینما این قابلیت را دارد که مستقیما باور خرافی بیننده و…

داستان آمریکایی یک فیلم سیاه با معماری گوتیک در فُرم و نه محتوا از کورد جفرسون است که بازه تاریخی نامناسبی برای بیان خود انتخاب کرده. فیلم یک نویسنده دارد که ظاهرا حرفه‌ای و ماهر است و همواره به زعم خود شگفتی می‌آفریند اما این شگفتی شاید نه به اندازه نویسنده‌ای باشد که رمان چندمش را نوشته و خیلی هم خوشحال است. ارتباط سینما با ادبیات از سخن گفتن آغاز شد و هنگامی که صدا به این مجموعه هنری اضافه گردید و…

پسران در قایق فیلمی از جرج کلونی یک شاخصه زندگی محور دارد و آن انگیزش برای تعالی غرایز است. ما سینمای شگفت‌انگیزی از کلونی در این فیلم نمی‌بینیم اما کلونی در این فیلم ثابت می‌کند بیوگرافی‌ساز خوبی است. فیلم دو جبهه دارد؛ پسری که در کفش پاره‌‎اش روزنامه می‌گذارد تا بتواند روی زمین قدم بردارد و پسری که بر پهنه‌ی دریا پارو می‌زند. شخصیت چیزی بیشتر از یک کشش به جنس مخالف در این فیلم دارد و آن حاصل اندیشه رسوخ کرده در رمان اقتباس شده از آن است. ما فیلم قبلی کلونی و…

«بیچارگان» یورگوس لانتیموس فیلم خوبی است. از بازی اِما استون نمی‌شود تعریف کرد چرا که شخصیت در فیلم تعریف کردنی است؛ آنچه هم این پرسوناژ را جذاب کرده واکنش دیگران و چگونگی رویدادن آن خواهد بود. فیلمبرداری اثر را دوست ندارم. استفاده از لنز واید، چشم بسته، سوژه ضمنی و برداشت آزاد از دکوپاژها چیزی را به بیننده ثابت نمی‌کند. از سوی دیگر دوربین به منطق روایی قصه ضربه زده. کمدی سیاه معنایی در سینما ندارد و سو استفاده انسان از دست‌ساخته خود یا ساده‌لوحی، کمدی به حساب نمی‌آید اما و…

آخرین جلسه فروید فیلمی از متیو براون سخن‌ور در مورد شخص و عاجز از ارائه نظریات او است. به وضوح نشان می‌دهد که یک روانکاو یا روان‌شناس چگونه با مورفین درد خود را تسکین می‌دهد اما توانایی چگونگی دستیابی به نظریات شخص را ندارد. فیلمی که باید یک بیوگرافی باشد گزاره‌هایی تئاتری در خود دارد و حدفاصل رویا در سینما و نمایش را رعایت نکرده و می‌خواهد تابو شکنی کند. فلوریان زلر دو نمایشنامه «پدر» و «پسر» را چگونه در سینما جا داد؟ تصور یک نمایشنامه از دریچه دوربین نه زمان دارد و نه مکان اما برعکس آن، یعنی فیلمنامه بر روی صحنه، امکان تحقق خواهد یافت. این‌چنین می‌شود که وقتی درام و…

دانکی ساخته راجکومار هیرانی از فیلم‌های مورد انتظار من بود. اعتراف می‌کنم نمی‌‎شود از سینمای اثر ایرادی گرفت اما چند نقطه تضاد سلیقه‌ای در ساختار درام آن وارد است. فیلم ظاهرا درباره مهاجرت بوده اما تکلیفش مشخص نیست. برای رفتن به هند آب و تاب‌دارد، در حالی که سفر به انگلستان را یک رویا برای مهاجران عنوان می‌کند. برای رفتن به هند آب و تاب‌دار و هنگام پخش شدن سرود ملی هند در ایستگاه قطار شاهرخ خان به گونه‌ای می‌‎ایستد که گویی روبه‌روی معبود ایستاده اما از فقر هم سوء استفاده می‌کند و…

ضربه شانس فیلمِ متفاوتی از وودی آلن نیست بلکه به اندازه‌ای فیلم‌های عجیب‌ غریب از سینمای جهان دیده‌ایم که فکر می‌کنیم آلن متفاوت است. آلن تنها بازمانده از نسل کلاسیک – جاز سینما است. صحبت از سینمای او گفتمانی است درباره جهانی که ریتم با هر سکانسش گره خورده و هیچ وقت داستان جوری که ما پیش‌بینی می‌کنیم از آب در نمی‌آید. «ضربه شانس» را خیلی‌ها می‌گویند شبیه «امتیاز نهایی» است و البته این گفته را کامل نمی‌دانم بلکه به باور من پروژه آلن یک «چشمان کاملا بسته» کوبریکی است که ضربه نهایی و…