Press ESC to close

نقد سینما

درباره سینما | لذت سوگواری

سینما عرصه خیال پروری به قامت تصویر است. این پرورش با شکفتن در تئاتر آغاز می‌شود؛ جایی که یک باکسِ تاریک، ذهن بیننده را درگیر درام می‌کند و نتیجه هنرمندی بازیگران در صحنه، شخصیت خواهد شد. وقتی این پرورش را از لنز دوربین ببینیم دیگر نمی‌توانیم «داگویل» بازی فون‌تریه را تحمل کنیم چرا که لذت دوربین به بیرون از باکس کشیده شده نه داخل آن. جریان قصه‌گویی در «پدرخوانده» کاپولا برایمان لذت بیشتری دارد که روی صفحه خوانده شود اما باید باور کنیم این قصه‌گویی مخصوصا در بخش اولش از سوی کاپولا منحصر به فرد و…

Continue reading

ترانه مرغ اسیر | قشونِ فروغ

ترانه مرغ اسیر نوشته جازمین دارزنیک یک تراژدی، سوگواری، برای فروغ فرخزادِ ایران است. شکل ادبی داستان در ظاهر و باطن شناختِ جامعی از یک شاعر مهم در تاریخ ایران به خواننده می‌دهد و این سعی نویسنده را بسیار دوست داشتم که حتی در وصف کاراکترها و اشیا هم از لحن شاعرانه فروغ استفاده کرده است. این لحن به زبان ادبی داستان یک پیچیدگی منعطف نیز اضافه خواهد کرد که منیت زنانه در جامعه را به برابری و دوستی دعوت می‌کند؛ به عنوان مثال در کتاب «سهم من» نوشته پرینوش صنیعی مفاهیمی از جنس زن و…

Continue reading

هذیان هملت | خیانت به خانواده

Ali Rafiei Vardanjani 0

هذیان هملت به کارگردانی رهام بحیرایی و نویسندگی محسن رهنما از ۲۷ فروردین ساعت ۱۸ در سالن تماشای تالار هنر به روی صحنه می‌رود. قبل از آنکه به تحلیل این نمایش بپردازم باید این نکته را یادآوری کنم که قرار نیست مثلا منی که خیلی بهم حال داده‌اند و اسمم را زده‌اند مدیر رسانه از اثر ایراد نگیرم یا از روی دوستی و رفاقت هم که شده از کار خوب بگویم و برای آن مداحی کنم؛ از همین رو باید به چالش‌های عمیقی که در متن وجود دارد و همچنان متن را یک مانیفست برای خودبزرگ‌بینی می‌بینم اشاره کنم. این مانیفست که اسمش مونولوگ شده در نمایشنامه مخاطب را از چند زاویه مورد تهاجم قرار می‌دهد. اول معلوم نیست چرا در دل روایت شکسپیری و دانمارکی خود روی به هدایت و «بوف کور» آورده و درام را برای ایرانیزه کردن شبهه‌وار پیش می‌برد؟ و…

Continue reading

شاهنامه | سالِ غم

Ali Rafiei Vardanjani 0

شاهنامه ابوالقاسم فردوسی را باید با طلا نوشت. اثری هنرمندانه که از هر بیت آن سخاوت و رستگاری آفرینش می‌شود. این اثر به عنوان تاریخِ همواره زنده ایران قبل از اینکه متمدنانه و فخرفروشنانه باشد وطن‌پرستی به شکل ادبی آن است. سرودن حماسه‌ای منظم که حدود ۶۱ هزار بیت داشته باشد کار بسیار هنرمندانه‌ای است که زاده‌ای به غیر از یک ایرانی توان آفرینش آن را ندارد؛ این فکت را در کنار آن قرار دهیم که چرا باید چاپ‌هایی که در کتاب‌فروشی‌های ما ارزشمند و با کیفیت از این شاهکار ادبی موجود هستند، بر اساس چاپ مسکو باشند؛ و اصلا چرا نباید یک ناشر ایرانی بهترین نسخه از شاهنامه را ارائه کند؟ در لابه‌لای تاریخ اصلی‌ترین منبع فردوسی و…

Continue reading

رضا عطاران | نمایش خوشبختی

رضا عطاران بزرگترین واسطه میان مردم و تلویزیون بود. سریال‌های او «متهم گریخت»، «خانه به دوش»، «بزنگاه» و… که امروزه از رسانه ملی نیز بازپخش می‌شوند حاوی یک چارت مشترک با جنس ضعیف جامعه است که علاوه‌بر نمایش تنش در چنین خانواده‌هایی، تلاشی است برای به رخ کشیدن زیبایی‌های موجود در این تنش. خانواده‌هایی از نظر اقتصادی ضعیف اما در بنیاد و فرهنگ بسیار قوی. نکته بسیار مهم در این نمایش حفظ داستان و فرم داستانی در اوج محتوا است. آثار ذکر شده نه برای کلیپ‌های اینستاگرامی ساخته شده‌اند و…

Continue reading

دون ژوان | دلربای تنها

Ali Rafiei Vardanjani 0

دون ژوان به کارگردانی صبا نساج‌پور که تا ۶ اسفند ماه ۱۴۰۲ در مجموعه فرهنگی هنری فرشچیان ساعت ۱۹ به روی صحنه می‌رود، یک اثر کلاسیک منطبق با ذائقه‌ی ایرانی و شرافتمندانه است. در بسیاری از نمایش‌هایی که در ایران، مشخصا اصفهان، با اسم برداشت، اقتباس و یا هر عنوان دیگری به روی صحنه می‌روند، این مهم در نظر گرفته نمی‌شود که تا چه میزان مخاطب ایرانی ممکن است با فرهنگ غربیِ اثر، هرمونوتیک برقرار کند و در درجه بعد این فکت نادیده گرفته خواهد شد که اثر اقتباسی چه میزان به درد امروزِ جامعه می‌خورد. واقعیت آن است که باید اعتراف کنم امروزِ جامعه ایران همین است. دخترهایی که فریب ظاهرسازی دیگری جهت ارضای نیاز روانی و نه فقط جسمانی را خواهند خورد و…

Continue reading

هتل بعدی | دست‌های آلوده

Ali Rafiei Vardanjani 0

هتل بعدی نمایشی از امیرمسعود میرمجربیان، تئاتری فرامتن است که اُبژه‌های مینیمالیستی درون خود دارد. انتخاب و اجرای مارتین مک‌دونا سخت است؛ چرا که کلام و روابط فرهنگی نویسنده تطبیق ناپذیر در مواجهه با فرهنگ ایرانی عمل می‌کند. وفاداری به متون مک‌دونا بخصوص «مرد بالشی» که میزان مواجهه آن چه در اجرای نقش مروین، با بازی تحسین برانگیز مجید بدیع‌زاده، چه در مفهوم زیباست. بدون شک بدیع‌زاده بهترین بازیگر این نمایشنامه است و البته امیر اصفهانی، که من معتقد بودم برای نقش مناسب نیست، مونا ابوشهاب و صادق رضازاده نیز به اجرا جان می‌دهند اما نمایشنامه به‌گونه‌ای است که گویی برای بدیع‌زاده نوشته شده و…

Continue reading

گناه فرشته | وکیل عاشق موکل فارغ

Ali Rafiei Vardanjani 0

گناه فرشته ساخته حامد عنقا را حالا که ۸ قسمت از آن منتشر شده بهتر می‌توانم قضاوت کنم و با جرات بیشتری می‌گویم اثر بسیار بدی است. اثری که حقوق خوانده اما بویی از حقوق نبرده. گناه فرشته چیست؟ عاشق شدن؟ قتل انتسابی یا هر ماجرای دیگر. شهاب حسینی در این فیلم بیشتر مانکن است تا بازیگر. ما یک سری ژست‌های بازیگری از او می‌یبنیم که هیچ ربطی به بازی و هنر ندارد. نقطه مقابل او لادن مستوفی بد نیست اما در اکت‌های گاه و بی‌گاه نفس بازغی بازیگری دیده می‌شود. فیلم پایه فساد دارد و…

Continue reading

استاد نوروز پینه دوز | آبرو داری از تئاتر ملی

Ali Rafiei Vardanjani 0

استاد نوروز پینه دوز به کارگردانی عباس فخری در مجموعه فرهنگی هنری فرشچیان اصفهان تا ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ ساعت ۲۰:۰۰ به روی صحنه می‌رود. ابتدا باید به این نکته مهم اشاره کنم که ما وقتی از نمایش در ایران حرف می‌زنیم به دنبال چنین مولفه‌هایی در تعابیر داستانی می‌گردیم و باید و حتما به این گونه نمایش‌ها بهای بیشتری نسبت به دیگر آثاری که علاوه‌بر اجرای بسیار ضعیف ربطی به فرهنگ ایرانی ندارند، دهیم. جدای از این‌که اسدالله اسدی دراماتورژ این این اثر بوده و ردپای او به شدت در اجرا دیده می‌شود باید این اعتراف را بکنم که و…

Continue reading

شاهنامه یا ارباب حلقه‌ها | اول جی آر آر تالکین

Ali Rafiei Vardanjani 0

نویسنده بریتانیایی به نام جان رونالد روئل تالکین که خالق دنیای فانتزی هابیت و ارباب حلقه‌هاست تاثیر گذارترین فرد ادبی جهان به لحاظ تغییر در ساختار فانتزی یک متن دراماتیک است. وی با الگوبرداری ذهنی و بازسازی تخیلات محض از سرچشمه روانی تاریخ توانست ادبیات را به گونه‌ای برای جامعه خود روایت کند که علاوه بر تاثیرات هیجانی پیوست اخلاقی را به همراه داشته باشد. تفاوت عمده و چشمگیر میان سایق‌های بکار رفته در متن ادبی تالکین و دنیای آفریده شده توسط نویسنده ضدیت موجود میان شخصیت‌ها و ایده‌آل‌گرایی در پردازش موقعیت است، به گونه‌ای که در تمام جنگ‌های شکل گرفته میان خیر و شر داستان، که عملا در متن دراماتیک چنین برداشت نمی شود و…

Continue reading

بر پهنه دریا | خوکدونی روی آب

Ali Rafiei Vardanjani 0

بر پهنه دریا به کارگردانی مهزیار رضویان که در مجموعه فرهنگی هنری فرشچیان تا ۳۰ دی‌ماه روی صحنه است یک آنتاگونیسم در برابر ایدئولوژی جمعی است. قبل از اینکه بخواهم درباره نمایش اظهار نظر کنم باید این توضیح را دهم که به شدت این نمایش مرا به یادِ «خوکدونی» پازولینی انداخت و ما باید این مهم را قدر بدانیم که وقتی یک اثر می‌تواند ارجاعی درون متنی و مابه‌ازیی فرای آن داشته باشد یعنی دراماتورژی تحسین برانگیزی داشته. «بر پهنه دریا» اولین نمایشی بود که در تاریخ زندگی‌ام با کارگردانی پیروزفر در تهران دیدم. امروز اگرچه خاطرات غیرارادی من آنچان که انتظار داشتم برآورده نشد اما خوانشی که از متن شده بود را دوست داشتم و…

Continue reading

عمامه صورتی | مارکو پولو چگونه فیلم‌ساز شد؟

Ali Rafiei Vardanjani 0

عمامه صورتی ساخته حسین شمقدری مسئله حجاب را شخصی و غیر اجتماعی دیده و این مهم جدای از بحث تکنیک در عُرف هم نفوذ می‌کند. وقتی از مستند صحبت می‌کنیم خیلی حرف بزرگی در زمینه تحقیق و حتی ساختار یک رسانه می‌زنیم. «عمامه صورتی» هیجانش را مدیون عنوانش است. چگونه می‌شود در کنار زنان بی‌حجاب بنشینیم و اگر هم قصد امر به معروف نداریم از جنس خودشان معروف شویم. اینگونه نه تنها معنای جامعه اسلامی زیرسوال می‌رود بلکه وقتی راوی داستانمان یک روحانی باشد باید خیلی حواسمان را جمع کنیم که و…

Continue reading
error: به دلیل حفظ حقوق مولف شما مجاز به کپی و اننتشار مطالب نیستید