سوء تفاهم فرهنگی / نقش رسانه ای سینما در جغرافیای اصفهان
سوء تفاهم فرهنگی / از آنجایی که سینما یکی از رسانه ای ترین گونه های هنر های نمایشی است، باید به این نکته اشاره کنم که به همان اندازه که می تواند در جهت یک ابر رسانه گام بردارد، می تواند به طور معکوس و مشخص ضد جریان موجود عمل کند و پیامدهای مخربی را به همراه داشته باشد.
به عنوان مثال باید فیلم های روی پرده سینمای اصفهان را در مقیاس یک رسانه سوءتفاهم برانگیز بررسی کرد و نتیجه حاصله را معیاری برای ارزیابی تاثیر گذاری فرهنگی آنان دانست .
مسئله هنوز پا برجاست
فیلم های در حال اکران همگی به نحوی از زیر لایه های ارتباطی میان دو جنس مخالف صحبت می‌کنند و مشکل من با چنین آثاری از آنجایی شروع می شود که سازنده، بدون داشتن کوچک ترین اطلاعاتی از زمینه های سنتی و ریشه های اعتقادی-ایرانی از الگوهای غربی استفاده کرده و یک فضای دراماتیک را تبدیل به فضایی ناامن خانوادگی می‌کند.
خطر به معنای جلوگیری از اکران چنین آثاری نیست، خطر دیدگاه های این چنینی از سرچشمه مطالعات سازنده آب می خورد که همه منابع آنها غربی بوده و از حق نگذریم بسیار درست و به جا عنوان شده است .
اما حال چرا استفاده از چنین منابعی برای جامعه ما خطرساز است ؟ جواب این سوال جای تفکیک بسیار دارد، در یک دیدگاه باید بگویم که منابع غربی همواره روبه مدرنیته می‌روند و از سنت فاصله زیادی می گیرند، در وضعیت جدید امروزی جامعه ما تقابل بین سنت و مدرنیته شدیدا دیده می شود؛ حتی افرادی که دیدگاه های به شدت به روزی دارند، خیلی از رفتارهای اجتماعی آنان سنتی بوده که این پارادوکس ایجاد شده در جامعه نشان دهنده تناقض میان درونیات و برونیات جوامع ایرانی است .
سینما می تواند راه چاره باشد
اما این وسط وظیفه سینما چیست و چرا سینما در اصفهان تولیدات مشخصی ندارد که بتواند آیین ها و مراسم بومی خود را با دیگر مناطق کشور تقسیم کند. دلایل متعددی وجود دارد که اصفهان به طور مستقل نمی تواند یک اثر سینمایی تولید کند و همان طور که در گذشته شاهد بودیم، بسیاری از منابع مورد استفاده در آثار تولیدی اصفهان از خارج شهر تهیه می شدند . صحبت از آنجایی مهم می شود که تفکر اصفهانی ریشه در آیین ها و سنت اصفهانی دارد و به راحتی می تواند تطبیق دراماتیک به همراه داشته باشد.
همان طور که ما در مقیاس رسانه تئاتر شاهد آن هستیم، نمایش های صحنه ای به مراتب تاثیرگذاری فرهنگی بیشتری نسبت به سینما در اصفهان دارند .
اما اصلا فرهنگ سازی از طریق رسانه‌های نمایشی و مولتی مدیا به چه درد می خورد، اگر قرار است چیزی را به زور بر جامعه تزریق کنیم، دیگر نیازی به این همه هنر و معاملات فکری نیست. اما خوشبختانه فضای فرهنگی کشور در حال باز شدن است و رویکرد اجتماعی شهروندان اصفهانی به هنر بیشتر از گذشته است و به همان نسبت تاثیرپذیری آنان از هنرهای نمایشی شدت پذیرفته است .
باید اعتراف کنم که انتظار چنین استقبالی را از سینماهای اصفهان نداشتم؛ شاید این به دلیل افزایش کیفیت آثار در حال اکران یا کمبود دیگر گزینه های تفریحی در جامعه باشد. به هر حال باید پذیرفت که سینما در اصفهان به عنوان یک ابر رسانه مطرح شده است و باید برای تولید آثاری که منطبق با مقیاس های فرهنگی و سلایق اجتماعی قومیت های مختلف باشد ، چاره‌ای اندیشید.
نویسنده : علی رفیعی وردنجانی