سربازی / کنسرتویی برای یک سرباز / سربازی از چرایی تا اهمیت
سربازی در کشور همواره یکی از مهمترین چالش های زندگی جوانان است . از این رو نگاهی به پیامدهای مثبت و منفی موجود در این راستا با نگاهی جامعه شناسانه داریم تا بلکه به یک تفکر واحد در این زمینه نزدیک شویم . در ابتدا باید به این نکته مهم اشاره کرد که در اکثر کشورهای جهان خدمت سربازی الزامی و بدون چون چرا است و دلیل ان کاملا بر همگان مبرهن است . نظام واحد کشور داری برای دفاع از حریم مرزی ، امنیت اجتماعی ، شخصی و … به نیروهایی نیاز دارد که تازه نفس و مستعد باشند و از همین رو جوانان را برای تعلیم و تربیت انتخاب می کنند . اما پرسش بزرگ این است که آیا مدت دوران سربازی می تواند گسستی بین اندیشه آینده نگر جوان و موقعیتی که در آن قرار خواهد گرفت داشته باشد یا خیر .
سربازی فرصت یا تهدید
جوانان امروز کشور بیشتر از هر دوران دیگری نسبت به دریافت پاسخ برای نیازهای اولیه خود اقدام می کنند . جوانی که نه هدف درستی دارد نه تشکیل زندگی داده و نه تحصیلات کاربردی را گزینش کرده اگر در این هدف قدم برداشته است از برای فرار از خدمت سربازی و گسست دوساله خود با دنیای پیرامون بوده ؛ در نتیجه می تواند برای اینگونه افراد سربازی غول بی شاخ و دمی تعبیر شود که هرگز شکست دادن آن میسر نیست و در این راه خود را به بیماری های گوناگون دچار می کنند تا بلکه از آن معاف شوند . مهمترین نکته منفی در برخورد با سربازی از سوی ارگان های مربوطه و جامعه ، تبلیغات غلط و شکل و شمایل نادرست در تعریف آن است . چرا که سربازی نه تنها می تواند انسان را برای تحمل سختی های هرچه بیشتر در زندگی آماده سازد بلکه کاشف استعداد های نهان وی در زمینه های مختلف است .
تنهایی سخت و سرد
فارغ از آن که بخواهیم میزان سختی سربازی را در جغرافیای مختلف مورد سنجش قرار دهیم باید اعتراف کنیم اولین دغدغه جوانان جامعه گذر از سربازی به هر طریقی است و این زنگ خطر هنگامی به صدا در خواهد آمد که جامعه همه استعداد ها و نیروهای کار خود را از دست داده است . به عنوان مثال هدف اکثر جوانان برای پا نهادن به عرصه تحصیلات عالی عقب انداختن این امر است و این تاخیر می تواند در کارایی آنان در این زمینه تاثیر منفی بگذارد و جامعه را با چالش انحنای فکری روبه رو کند ؛ جامعه ای که نیاز به افراد ۲۰ ساله آماده به کار و تشکیل زندگی و هدفمند دارد باید منتظر این باشد که فرد تحصیلات خود را پشت سر بگذارد و یا نتیجه تاسف بار تر آن که اگر قبل از آن برای رفتن به خدمت سربازی اقدام کند باید منتظر تغییر شخصیت و هدف وی باشد . در صورتی که هدف از این امر مهم ثبات شخصیت و تقویت استعدادهای فردی است . در حال حاضر بزرگترین تهدید در این زمینه وابستگی ای است که بین فرد و جامعه در طی سالها زندگی برقرار شده و هنگامی که این وابستگی برای خدمت سربازی به یک باره قطع می شود به سرعت فرد را دچار اختلالات فکری و افسردگی درجه یک خواهد کرد .
رفتم وقتی برگشتم نبود
از سوی دیگر تشکیل خانواده برای جوانان بزرگترین دغدغه هر فرد و غریزی ترین وجه انسانی اوست . از این رو غیر ممکن است که جوانی دغدغه آن را نداشته باشد و اگر فردی از این عمل امتناع می ورزد نیازهای احساسی و اجتماعی خود را پشت چهره ضد اجتماعی خود پنهان کرده . با یک تحقیق میدانی در میان جوانان می توان فهمید که بسیاری از اتفاقات دراماتیک زندگی شان هنگامی رخ می دهد که از یک رابطه جدا شده اند و توانایی ایجاد رابطه جدید را ندارند ؛ شاید قصه پسر و دختری که به هم علاقه داشته اند و پس از رفتن پسر به سربازی دختر با فرد دیگری آشنا و ازدواج کرده را شنیده باشید که مسلما این طور است . این ابتدایی ترین شکل شکست جوانان در جامعه است و ما از این دست جوانان در جامعه بسیار داریم و اتفاقا همین ترس موجب می شود که جوانان خدمت خود را به تعویق اندازند و یا فرار را به قرار ترجیح دهند . چه بهتر آنکه در دوران خدمت ، افراد از جامعه جدا نشوند و ارتباطشان با جامعه در حدی باشد که دوری از وطن و غربت را حس نکنند ، در آن صورت شاید این خدمت زیبا ترین اتفاق زندگی هر انسانی باشد . به طور کلی سربازی را نمی توان نفی و یا تایید کرد چرا که نیاز به نیرو برای دفاع و حفظ امنیت مهمترین رکن کشور داری است و از سوی دیگر درگیری ذهن افراد در این زمینه و دغدغه های شخصی شان اولویت زندگی آن هاست . حال با چند سوال از شما میزبانی می کنیم . آیا فردی که هشت سال سرباز فراری محسوب می شود در طی این دوران توانسته زندگی آرام و کم تنشی را تجربه کند ؟ آیا افرادی که سربازی می روند پس از بازگشتن می توانند کار مورد نظر و تشکیل زندگی را با تضمین ارگان های مربوطه تجربه کنند و آیا دوران سربازی تنها وظیفه آموزش های نظامی را برعهده دارد و نباید از یک سرباز شخص متمدن و فرهنگی بسازد . با همه این تفاسیر خدمت سربازی باید پشت سر گذاشته شود و در اجرا شدن آن هیچ شک و شبهه ای نیست ولی جامعه امروز پذیرای فردی نخواهد بود که همه گزینش ها را پشت سر گذاشته و حال می خواهد در آن یک زندگی بی دغدغه را تجربه کند .
نویسنده : علی رفیعی وردنجانی