جک چی کار کرد / از نسل میمون / دیوید لینچ ۲۰۱۷ / تماشا و تحلیل

جک چی کار کرد / از نسل میمون / دیوید لینچ ۲۰۱۷ / تماشا و تحلیل

جک چی کار کرد ساخته دیوید لینچ محصول ۲۰۱۷ یک معمای بزرگ از نسل انسان و ناخود آگاه او را طرح می کند که بارها و بارها به شیوه های گوناگون به آن پرداخته شده است . دیوید لینچ همواره در ٍار خود جنایت و معمای انسانیت را به رخ کشیده است که شاهکار آن را می توان «کله پاک کن» عنوان کرد . اما بار دیگر لینچ نمای سیاه و سفید انسانیت را ظاهر می کند و در یک دیالوگ که خود را در غالب یک میمون در ایستگاه قطار نمایان کرده است به قتل عشق اول کم کم اعتراف خواهد کرد .

خاطرات قاتل

قتل و تولد همواره موضوع بحث بسیاری از فلاسفه و بعضا روشنفکران عالم است اما این که هنر چگونه می تواند این دو موضوع را به تفکیک از هم تعریف و به تزکیه نفس رساند مسئله ای جدی است . قبل از هرچیز باید به این نکته مهم اشاره کنم که کم کم می توانیم بیانیه کاتارسیس (تزکیه نفس) ارسطو را کم کم اطلاح شده دانیم چرا که دیگر هنر تنها به بیان احساسات و تخیلات فرد اکتفا نکرده است و در هزاره سوم میعادگاه چرایی ها و چگونگی ها است . «جک چی کار کرد» نیز ، هر چند کوتاه ، ریشه تاملات نوآر – سورئال لینچ را به خوبی حفظ کرده و مخاطب را به تفکر فرا سینمایی وادار می کند . این که میمون چگونه می تواند با لب ها و زبان لینچ (در قالب تکامل نسل انسان) پاسخ هایی دوگانه و مهم را ایراد کند که در هیچ دادگاهی قابل ارائه نیست ، اگرچه دادگاه ها نیز ساخته عقل انسان هستند . و چگونه انسان نیاز به خودآزاری دارد تا شرایط اجتناب ناپذیر خویش را یک الزام شادی آور بر شمرد ، این خود آزاری شامل قتل عشق نخست و نفس باقی مانده از چنین عملی است .  اگرچه به سختی وجدان لینچ که در قالب نسل اولیه انسان (میمون) شبیه سازی شده است به سختی او را به اعتراف یک قتل در برابر دوربین وادار نمی کند و با چند دیالوگ غیر مرتبط دست او را برای همگان رو می کند اما مسئله مهم این است که خود خواستگی لینچ در غالب انسانی غیر متعهد است که اجازه بروز چنین واکنشی را می دهد .

همیشه پای یک زن در میان است

این مسئله که چرا باید عشق اول میمون یک مرغ باشد که تماما از دست او در حال فرار است و قوه تفکر و انتخابی بیش از این ندارد مسئله ای است که لینچ در پرداخت به آن کوتاهی کرده است . در واقع موضوع را طرح می کند اما به شکل تامل برانگیز آن را رها کرده و با ورود زن خدمتکار کافه ایستگاه قطار همه فلسفه های بافته شده تا به آن لحظه را ریز ریز می کند . حال این مخاطب است که باید میان این تکه پاره های باقی مانده از هنرِ فلسفه گرا چرایی و چیستی زیستن را کشف کند . «جک چی کار کرد» می خواهد از حضور پر راز و رمز انسان بر روی زمین و آنچه زندگی عنوان می کند پرده بردارد که شاید برای هزاره بعدی پاسخ به آن سطحی و پیش پا افتاده باشد .

نویسنده : علی رفیعی وردنجانی

در ادامه می توانید این فیلم زیبا را با زیرنویس فارسی به صورت اختصاصی از برداشت بلند تماشا کنید