Press ESC to close

حیوان | صورت زخمی یا قیصر هندی

Ali Rafiei Vardanjani 0

حیوان ساخته ساندیپ ردی وانگا فیلم دوست داشتنی است. باید اعتراف کنم که دوسالی بود فیلم به این باحالی ندیده بودم. اگرچه هنوز با سینمای هند و اصرارش بر قهرمان‌بازی و نگاه مردانه داشتن به یک زن مشکل دارم اما نمی‌توان این فیلم را نادیده گرفت. سینمایی که در آن راجکومار هیرانی مسئله دارد و ترانه‌هایش سیاق ملودیک به فیلمنامه می‌بخشد. فیلم ریتم مناسبی در مواجهه با ترانه‌ها و همسو شدن آن با قصه برقرار کرده و همین‌طور وقتی دوربین کلوزآپ شخصیت را می‌گیرد ما حیوانی درون او می‌بینیم که تشنه به انتقام گرفتن است و…

Continue reading

آکوامن و پادشاهی گم شده | کلیشه‌ها و جاه‌طلبی‌ها

Ali Rafiei Vardanjani 0

آکوامن و پادشاهی گم شده را دوست نداشتم. فیلمی به کارگردانی جیمز وان که از بدو شکل‌گیری متوجه آن خواهی شد چرا ساخته شده. ترکیب امبر هرد و جیسون موموآ هم اصلا خوب نیست. دیگر سینما گوشش از داستان‌هایی که تو پدر من رو کشتی و حالا زنده‌ام تا انتقام بگیرم پر شده. حقیقتا سینمای مارول و دی‌سی را نمی‌توان عضوی از تراژدی یا کمدی دانست؛ چرا که هدفش صرفا صنعت است و حتی بیننده هم برایش مهم نیست که چه محصولی او را سرگرم کرده. سرگرمی به زور چهره، تکنولوژی، کلیشه و…

Continue reading

انشاالله یک پسر | مونالیزای معصوم

Ali Rafiei Vardanjani 0

انشاالله یک پسر فیلمی به کارگردانی امجد الراشد در ستایش زنانگی نیست بلکه جست‌وجویی است برای زنانگی در میان جوامع مرد سالار. اگرچه دوست ندارم از این واژه به اصطلاح فلسفی فیمینست استفاده کنم اما از آنجایی که تقاطع مردانگی و زنانگی در این واژه‌ تعریف می‌شود و برابری را توجیه می‌کند، فیلم خیلی هم فیمینستی است. در فیلم نادین لبکی «کفرناحوم» خیلی گستره اجتماعات عرب را دیدیم که علاوه‌بر توان قصه گفتن چرایی زیستن را هم به چالش می‌کشید مشخصا در فیلم «انشاالله یک پسر» ما شروع را با یک PAN که ختم می‌شود به لباس زیر آویزان روی بند می‌بینیم. این پلان کافی است تا هم و…

Continue reading

وانکا | سندروم یتیمی

Ali Rafiei Vardanjani 0

وانکا ساخته پل کینگ فیلم فانتزی بازهای تیم برتونی نیست که جانی دپ در آن الگو شده. فیلم به غایت در اندازه فرم شناخت کاملی از یک شخصیت عجیب و غریب به بیننده می‌دهد اما واقعیت آن است که ما «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» را بیش‌تر دوست خواهیم داشت. فیلم با پیشرفت تکنولوژی در اجرا حرف بیشتری برای گفتن دارد ولی همچنان تیم برتون قصه‌گوتر عمل کرده. تیموتی شالامی نمی‌تواند جای دپ را بگیرد همانطور که ما وقتی او را در «تلماسه» ویلنوو می‌بینیم نمی‌توانیم تصور کنیم این نقش را دپ بازی کند. البته بازیگر جدای از چهره باید توانایی اجرای نقش‌های متفاوت را داشته باشد اما به واقع وقتی ذات سینما و…

Continue reading

شهرک | وقتی همه خوابند

Ali Rafiei Vardanjani 0

شهرک ساخته علی حضرتی فیلم دوست داشتنی است. فیلمی که قبل از تجربه‌گرایی یک ریسپانسیو به جامعه هنری و احتمالا نقد هنر است. موسیقی شورا کریمی همچون سینمایی «نیم رخ‌ها» ساخته ایرج کریمی، گوشنواز و فلسفی است. حضرتی در «سازهای ناکوک» نشان داد کاربرد موسیقی و موسیقی درمانی را بلد است و قطعا ریتم سینمایی را نه به اندازه خود موسیقی بلکه به اندازه پلان‌ها به کاربرده. ماجرای عاشقی به وجود آمده میان دو هنرجوی بازیگری که یکی از شوق پذیرش در یک پروژه که شرایط ویژه‌ای دارد و هرکسی پای برگه قراردادش را امضا نمی‌کند یعنی فیلم در حال داستان گفتن است. در بین این داستان گفتن برداشت‌هایی و…

Continue reading

قطع فوری | عشق در روزهای کرونا

Ali Rafiei Vardanjani 0

قطع فوری به کارگردانی مریم بحرالعلومی صراحتا درباره جدایی، خانواده و گوشه‌هایی از بحران اجتماعی است. فیلم با یک PAN در سکانس ابتدایی همه‌چیز را نشان می‌دهد. در حالی که دیگران جشن دارند و خوشحال‌اند کسی آلبوم به دست خاطرات را ورق می‌زند و گریه می‌کند. در این برداشت کلی دوربین از منزلی که وسایل آن کارتن‌پیچ شده و یا آماده جابجایی هستند ما دغدغه می‌بینیم. همواره مریم بحرالعلومی فیلم‌ساز مسئله‌مندی در سینما بوده و سعی می‌کند اگر هم استقلال در فیلم‌سازی‌اش دارد آن استقلال در راستای پیشرفت زنانگی در جامعه باشد و نشان دهد یک زن چگونه با و برای زندگی می‌جنگد. این مهم را حتی در اثر پیشین او «شهربانو» شاهد هستیم؛ اما «قطع فوری» نه تنها شعاری نمی‌شود و…

Continue reading

شمشیر پنهان | مانیفست جاسوس‌ها

Ali Rafiei Vardanjani 0

شمشیر پنهان ساخته چنگ ار یک فیلم ضد کمونیستی از زبان آن‌هایی است که مارکس را پرستش می‌کنند. وقتی ما از سینما در حوزه اشاعه‌ی یک تفکر صحبت می‌کنیم، در واقع تلمیحی بدون استعاره را بر زبان الکن فیلمنامه استوار کرده‌ایم. در سینمایی «زندگی دیگران» ساخته فلوریان هنکل فون دونرسماک شیوه نگریستن به جغرافیای داستان قصه را بر پایه برشت و فاصله‌گذاری‌اش می‌بینیم؛ اما مشخصا در «شمشیر پنهان» این شیوه با قاب‌ بندی‌ها حداقل و شکل دکوپاژ، نوعی استیصال در جهانشمولی اثر ایجاد می‌کند. کاراکترهایی که عمیقا ترس در وجودشان یافت می‌شود تا حتی ما وقتی در بک گراند دو مامور و…

Continue reading

ستاره بازی | ستاره‌های بی‌نور

Ali Rafiei Vardanjani 0

ستاره بازی ساخته هاتف علیمردانی یک تقویم فرهنگی جدا شده بین ایران و غرب است. ما توانایی زیست غربی را با آرایش فرهنگی خود نداریم، همانطوری که آنان چنین توانایی را ندارند. جدای از مسئله ایجاد تفکیک میان زن و مرد پس از سفر به غرب، این تفکیک که عملا ناخواسته است، باعث فرافکنی در تربیت فرزند یا محصولی می‌شود که ما از کشورمان با خود برده‌ایم. در فیلم «دشمن» ساخته میلاد عالمی این تفکیک فرهنگی را شاهد هستیم اما مشخصا «ستاره بازی» محصولی کاملا منطبق با فرهنگ ایرانی است و حتی سعی می‌کند و…

Continue reading

روزهای عالی | لاو استوری شخصیت

Ali Rafiei Vardanjani 0

روزهای عالی یک فیلم در جست‌وجوی شخصیت به شاعرانگی ویم وندرس است. ذات آلمانی این کارگردان در مواجهه با شخصیت قصه یک رویداد متنی است که در آن هرمنوتیکی از جنس فوکو نمایان شده. وقتی یک اثر در مدیوم سینما قرار است شخصیتی را قصه‌گویی کند باید حواسمان باشد که فیلمنامه دارای پیرنگ‌های فرعی نشود. ویم وندرس که تحت ستایش هیدئو کوجیما، این بازی ساز چیره‌دست ژاپنی، قرار گرفته نیازی به ستایش من، مشخصا در این اثر، ندارد اما وقتی حال و هوای کار او را با سایر رقبای حاضر در اُسکار 2024 مقایسه می‌کنم باید این اعتراف را داشته باشم که سینما برای شگفتی آفرینی نیازی به کارهای خارق‌العاده از جنس و…

Continue reading

ناپلئون | افسانه ژوزفین

Ali Rafiei Vardanjani 0

ناپلئون ساخته ریدلی اسکات یک فیلم سرمست از حماسه‌سازی به غایت استیصال در قصه‌گویی است و فیلم‌ساز نمی‌داند فتوحات ناپلئون را نشان دهد یا عشق افسانه‌ای او را. بازی فینیکس در این فیلم شدیدا مانند متد اکتینگ او در «استاد» ساخته پل توماس اندرسون است. اگرچه ادراک و نتیجه حاصل از دو اثر متفاوت خواهد بود اما با همین باور است که می‌توان در بازی او جست‌و‌جویی برای معنا را فهمید. کربی هم مانند هتوی حداقل بلد نیست شرم‌آور و شرور باشد چرا که مقیاس شعوری بازی این دو قطعا با یکدیگر متفاوت است. در سینما اکتی وجود دارد به نام DOP ACT. فیلم‌بردار با توجه به ادراک از فیلم‌نامه و تشریک مساعی با کارگردان مدام درحال ایجاد واکنش به قصه است و…

Continue reading

هیولا | مغز خوک

Ali Rafiei Vardanjani 0

هیولا ساخته هیروکازو کورئیدا یک درام ناب ژاپنی از جنس موراکامی دارد که آن را یوجی ساکاموتو نوشته. البته که ریوئیچی ساکاموتو مخصوصا در اُپنینگ فیلم رد پایش مشاهده می‌شود اما موسیقی ربطی به آهنگساز پیدا نخواهد کرد. آغاز عجیب و غریب فیلم که نشان می‌دهد ساختمانی آتش گرفته و به دنبال آن هجوم خودروهای آتش‌نشانی برای مقابله با آتش، البته که اصلا به لحاظ دراماتیک قابل مقایسه نیست، بیننده را به یادِ «قیصر» کیمیایی می‌اندازد. بزرگترین پرسش فیلم و فیلم‌ساز این است که اگر مغز خوک را به انسان پیوند بزنند آیا انسان باز هم انسان است. انسان در قصه اُوروِل، «قلعه حیوانات» و…

Continue reading

آیلین | فرهنگِ غرایز

Ali Rafiei Vardanjani 0

آیلین به کارگردانی ویلیام اولدروید تصویر سیاهی از روان انسان در اِشِل یک رسانه به نمایش می‌گذارد و در بسیاری از جاها فیلمنامه‌نویس، آتوسا مشفق، میان وهم و تخیل گیر کرده است. برای بیننده اصلا مهم نیست فیلمنامه این اثر که احیانا در ژانر روانشناسی است کسی نوشته که پدرش ایرانی بوده و در آمریکا به دنیا آمده. اما گفتار فیلم از همان ابتدا به دنبال غرایز جنسی می‌گردد و همه تخیلاتی که به توهم تبدیل می‌شود را ناشی از عدم رفع شدگی این مسائل در انسان عنوان می‌کند. من این حرف از فروید را می‌پذیرم که و…

Continue reading